Chọn đúng giày chạy bộ

Changeshop - Giay dep - Vài năm trước, khi bắt đầu chạy bộ, tôi nghĩ giày gì chạy mà không được. Sẵn có đôi Samoa dòng thời trang của Adidas, tôi dùng luôn để chạy. Tuy chỉ chạy 5-7km/tuần trên máy nhưng chỉ sau 3 tuần thì đầu gối tôi bị sưng, còn lưng thì rất đau. Tôi buộc phải nghỉ 4 tháng trời. Sau này tìm hiểu thì biết tất cả là do đôi giày chọn không đúng.

Ở những nước mạnh về chạy bộ như châu Âu hay Mỹ, khi muốn chọn giày, người ta đến các cửa hàng chuyên về chạy bộ, thậm chí có người tìm đến bác sĩ thể thao. Họ sẽ đươc làm đủ mọi lọai test phân tích từ tật chân, dáng chạy, cân nặng, thói quen… để tìm ra được đôi giày thích hợp. Ở VN tuy không có điều kiện như vậy nhưng không có nghĩa là chọn được đúng giày. Vì thật ra, việc chọn đúng giày chạy bộ 90% phụ thuộc vào việc xách định : Khi chạy, chân bạn tiếp đất như thế nào?

Người chạy có 3 xu hướng tiếp đất (pronation) :

tiếp đất bằng lòng bàn chân (neutral),

tiếp đất bằng má trong nhẹ (overpronation) và nặng (severe overpronation),

tiếp đất bằng má ngòai (underpronation hay supination).

Có rất nhiều cách để xác định đựơc kiểu tiếp đất nhưng theo tôi, cách chính xác nhất là lật đế giày lên, xem đế bị mòn ở đâu là biết (xem hình). Còn nếu bạn chưa có giày, thì cách tốt nhất là bạn lên máy chạy, đặt camera ở đằng sau để quay lại bước chạy của mình sau đó xem chậm lại sẽ thấy ngay.

chiếc giày chân trái

Các hãng giày cũng dựa trên các kiểu đáp mà phát triển những lọai giày chạy cho phù hợp. Mỗi hãng có thể gọi khác nhau nhưng đa phần họ chia giày chạy thành 3 lọai: neutral (hay có chỗ gọi là cushion), support (hay có chỗ gọi là stability) và motion control. Khi đã biết kiểu đáp của mình, bạn theo bảng sau là chọn đúng giày.

Neutral và Underpronation ==> Neutral/Cushion

Overpronation ==> Support/Stability

Severe overpronation ==> Motion Control

Nếu bạn đáp trong hay đáp giữa nhẹ thì bạn ít khi gặp khó khăn trong việc tìm giày vì bạn nằm trong số đông chiếm gần 80% dân số chạy bộ. Vì thế số lượng giày có trên thị trường cũng nhiều tương ứng. Nếu bạn thuộc dạng severe overpronation, bạn cũng yên tâm vì hầu như các hãng lớn nào cũng chú ý nhiều đến bạn bằng cách phát triển các dòng “chữa đáp trong” như Asics Gel Kayano, Nike Lunarglide, Mizuno Wave Alchemy, Saucony Omni, Adidas Adizero Tempo…

Còn chân underpronation rất hiếm, chỉ chiếm 10% dân số chạy bộ nên chưa hãng nào chịu “bỏ công” sản xuất giày riêng cho runners lọai này. Các hãng ghép chung họ với runners đáp giữa neutral với khuyến cáo nên chọn giày neutral có phần air (hay còn gọi là cushion) dày một tí như Asics Gel Nimbus, Nike Vomero và Pegasus, Adidas Supernova Glide, Mizuno Wave Creation…

Khi đã xác định được kiểu đáp của chân và lọai giày thích hợp, bạn tìm giày cho mình ở đâu? Sau nhiều năm sử dụng, tôi đề nghị sử dụng trang web của một trong những cửa hàng chạy bộ online lớn nhất ở Mỹ The Running Warehouse. Ngòai việc kinh doanh, RW còn rất chuyên nghiệp trong việc nhận xét về các sản phẩm (reviews) và phân lọai giày rất rõ ràng và khoa học. Khi chọn một hãng giày, bạn sẽ thấy tất cả giày đang bán sẽ được sắp xếp đúng theo lọai chân, rất dễ tham khảo. Hoặc bạn cũng có thể, khi tìm hiểu xem một đôi giày bất kỳ nào đó có đúng với mình không bằng cách nhìn vào chi tiết kỹ thuật của nó (hình dưới).

chi tiết kỹ thuật của đôi giày

Ngòai chi tiết về lọai giày để chữa thói quen tiếp đất (pronation control), RW còn cung cấp cho người sử dụng 2 chi tiết nữa để bạn chọn đúng giày hơn. Features là chỉ số chỉ độ giảm shock của giày: minimum dành cho giày đua, moderate dành cho việc tập luyện hàng ngày từ 5 đến 15km, còn moderate dành cho người chạy trên 82kg hay để chạy cự ly trên 15km. Heel-to-toe drop là chỉ số độ chênh lệch về độ cao giữa phần đế ở gót và phần ở mũi chân. Nếu bạn đáp bằng gót thì nên chọn giày có drop từ 6 trở lên, nếu đáp giữa hay bằng mũi chân thì chọn dưới 6.

Sau lần bị đau nặng như vậy, tôi cẩn thận hơn trong việc tập luyện và chọn giày cho mình. Tôi tham khảo trên mạng, hỏi han những runners có kinh nghiệm, có lần được bảo hiểm trả, tôi đến khám một bác sĩ thể thao ở Pháp. Tôi thấy họ có rất nhiều cách, nhưng chung quy cũng là để xách định cách tiếp đất của chân khi chạy. Nếu bạn đã biết được đặc điểm chân của mình thì việc chọn giày sẽ dễ dàng hơn. Nó giúp bạn không những tránh chấn thương mà còn giúp tuổi thọ của đôi giày lâu hơn.

Tiếp tục chọn giay the thao nam, giay the thao nu tại changeshop.vn nhé.